Gmina Kamień Krajeński

Ogólne informacje

Położenie

Miasto i gmina Kamień Krajeński leży w środkowej części Wysoczyzny Krajeńskiej, zwanej Pojezierzem Krajeńskim. Administracyjnie teren ten stanowi północną część powiatu sępoleńskiego i leży w północno-zachodniej części województwa kujawsko – pomorskiego. Od południa graniczy z gminą Sępólno Krajeńskie, od wschodu z gminą Kęsowo, od północy z gminą Chojnice, od zachodu natomiast z gminami Człuchów i Debrzno. Granica z ostatnimi wymienionymi gminami stanowiła część przedwojennej granicy Polski z Niemcami.
Siedzibą gminy jest miasteczko Kamień Krajeński. Przez obszar gminy przebiega droga krajowa nr 25, która łączy Pomorze Środkowe z Dolnym Śląskiem (okolice Wrocławia) oraz linia kolejowa relacji Nakło n/Notecią – Chojnice.

Historia

Kamień Krajeński to jedna z najstarszych miejscowości na terenie historycznej Krajny Nakielskiej. Nazwa miasta Kamień po raz pierwszy pojawiła się w II poł. XIVw. Wcześniej, w miejscu gdzie lokowano miasto, nieznacznie na zachód od Jeziora Mochel nad rzeką Kamionka, istniała niewielka osada wiejska nosząca nazwę Wawrzyszkowo.
Dnia 11 lutego 1395r. arcybiskup gnieźnieński, Jarosław Bogoria Skotnicki, przeniósł wieś Wawrzyszkowo z prawa polskiego, lokując w niej miasto Kamień na prawie chełmińskim. Warte podkreślenia jest, że dzisiejszy Kamień Krajeński zachował swoją średniowieczną strukturę urbanistyczną w niemalże niezmienionej formie. Tereny gminy od średniowiecza borykały się z najazdami Krzyżaków. Zebrana na rozkaz królewski w Cerekwicy Wielkiej niedaleko Kamienia szlachta wielkopolska wymusiła na obecnie panującym Kazimierzy IV Jagiellończyku utrzymanie dotychczasowych oraz nadanie nowych przywilejów szlacheckich, zgadzając się w zamian na udział w wyprawie przeciwko Krzyżakom (bitwa pod Chojnicami). Postanowienia cerekwickie zostały potwierdzone tzw. statutami nieszawskimi w 1454r.

Ciekawostki

Czarna Góra – o wysokości 188,9 m n.p.m. znajduje się na obszarze Wzgórz Obkaskich, zwanych również „Górami Obkaskimi”. W tym obszarze osiągane są duże wysokości względne, dochodzące do 30 m. Najniżej położony obszar znajduje się przy opuszczaniu terenu gminy przez rzekę Kamionkę, gdzie bezwzględna wysokość wynosi 108,8 m n.p.m. Ekstremalne wysokości dla gminy wynoszą aż 80,2 m i ta różnica wysokości ma miejsce na odcinku zaledwie 6,5 km, między Górami Obkaskimi, a wschodnią częścią doliny Kamionki.

Rzeka Kamionka - Przez obszar gminy przepływa jedna rzeka, która należy do systemu wód Wisły. Kamionka płynie po terenie gminy na odcinku 25 km, początkowo z północy na południe stanowiąc zachodnią granicę gminy, a następnie przez środkową część gminy w kierunku wschodnim. W okolicach Kamienia Krajeńskiego rzeka osiąga szerokość od 4 do 6m. Płynie wolno tworząc liczne meandry. W odległości 600 m na wschód od Kamienia Krajeńskiego wpada Kamionka do jeziora Mochel.

Mury obronne - zaczęto je budować zaraz po nadaniu praw miejskich, czyli po 1395 roku. Wtedy Kamień był miasteczkiem biednym, w większej części rolniczym, dlatego też każdy wracający z pola chłop, chcąc wjechać do miasta, musiał przywieźć ze sobą kamienie. Wykorzystywane były one do budowy murów obronnych. Zamek wraz z murami budowano ok. 20 lat. Ostatnia restauracja tych murów miała miejsce na przełomie lat 1997/1998. Z murów otaczających w przeszłości Kamień zachowało się tylko kilkadziesiąt metrów, znajdujących się przy stadionie miejskim.