Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie

Ogólne informacje

Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie istnieje od 1991 roku i mieści się w zabytkowym budynku o charakterze podmiejskiego dworku, który został wzniesiony około 1737 roku.
I jeśli wierzyć opowieściom nie tylko „starych” ludzi, posiada swojego ducha – mężczyznę w czarnym, skórzanym płaszczu, który nocami przechadza się po skrzypiących schodach, prowadzących na piętro wiekowego dworku!

Historia węgorzewskich zbiorów muzealnych sięga lat sześćdziesiątych XX wieku, kiedy to grupa miłośników Regionu rozpoczęła gromadzenie różnego typu zabytków. Obecnie główne zainteresowania placówki ogniskują się wokół kultury ludowej wszystkich grup etnicznych i narodowościowych zamieszkujących współcześnie i w przeszłości Polskę północno-wschodnią.

Gromadzone są tu muzealia z obszaru Mazur i Warmii oraz z terenów macierzystych dzisiejszych mieszkańców tego Regionu. W zbiorach znajdują się przedmioty codziennego użytku, sprzęt gospodarczy, tkaniny i odzież, akcesoria obrzędowe, sztuka ludowa...
Wśród nich wyróżniają się obrazy Tymoteusza Muśki, rzeźby Stanisława Cierniaka, Aleksandra Słomińskiego, Jana Girwidza, Stanisława Reka oraz bogata kolekcja unikalnych pisanek, wycinanek, kwiatów z tkanin i bibułki.

Obok zabytków etnograficznych w swoich zbiorach Muzeum posiada także zabytki historyczne oraz archeologiczne. Na szczególną uwagę zasługują materiały typu wspomnieniowego zebrane podczas kilkunastu edycji konkursu „Losy Nasze...”, kolekcja dawnych mazurskich widokówek czy unikalne kafle z XVI–XIX w., pochodzące z badań archeologicznych. Zabytki pozyskiwane są stale także dzięki akcji „Dar dla Muzeum”.

Z Muzeum sąsiaduje Park Etnograficzny nad rzeką Węgorapą. Eksponowane są tutaj przykłady tradycyjnego budownictwa mazurskiego – drewniane chaty z Krzyżewa (pow. ełcki) i Woźnic (pow. mrągowski), drewniana remiza z Ołownika i szachulcowa kuźnia z Zabrostu Wielkiego (pow. węgorzewski) oraz murowany dom z Węgorzewa. Natknąć się tutaj można także na tajemnicze pruskie baby kamienne...

W skansenowskich pomieszczeniach działają pracownie rękodzielnicze. W pracowni tkackiej powstają niepowtarzalne tkaniny, od prostych szmaciaków i krajek po tkaniny dwuosnowowe i sejpaki, natomiast w pracowni plastyki obrzędowej i kwiatów artystycznych wykonywane są tradycyjne ozdoby wnętrz oraz kopie roślin zielnych, kwiatowych i liści. W nowoczesnej pracowni garncarskiej wytwarzane są kopie dawnych naczyń, ale też różnego typu pamiątki ceramiczne. Ulepione „pradawne” garnki można też wypalić w rekonstrukcjach tradycyjnych, archaicznych pieców garncarskich, które są ulokowane na obrzeżach skansenu.

We wszystkich pracowniach prowadzone są zajęcia i szkolenia rękodzielnicze dostosowane do wieku i umiejętności kursantów (lekcje muzealne, zielone szkoły, kursy zawodowe etc.).

Muzeum prowadzi badania naukowe, współpracując między innymi z ośrodkami akademickimi w Toruniu, Warszawie, Wrocławiu oraz muzeami i placówkami badawczymi w kraju i za granicą. Organizuje konferencje i seminaria naukowe oraz popularnonaukowe.

W Muzeum znajduje się również biblioteka naukowa gromadząca różnojęzyczne publikacje etnograficzne, historyczne, archeologiczne itp.
Muzeum wraz z Towarzystwem Ratowania Dziedzictwa Kulturowego Kresów Dawnych
i Obecnych „Ojcowizna” wydaje od 1995 roku regionalny periodyk naukowy „Studia Angerburgica”, a od 2000 roku okolicznościową gazetę muzealną „Pod Jelonkiem”.

Dbając o zabytki kultury materialnej Muzeum nie zapomina o twórcach kultury ludowej. Roztacza opiekę merytoryczną nad okolicznymi zespołami folklorystycznymi („Zaciszuki” z Węgorzewa, „Kapela Wileńska” z Sulim, „Kapela Rodzinna Bałdygów” z Mazuchówki i inne). Współpracuje także ze skupiskami polonijnymi w Obwodzie Kaliningradzkim, na Białorusi i Litwie.

Rokrocznie Muzeum organizuje liczne pokazy rzemiosł tradycyjnych oraz cykliczne między-narodowe imprezy folklorystyczne: przegląd widowisk obrzędowych „Święto Wiosny” (sobota na tydzień przed Wielkanocą) oraz największy w regionie Międzynarodowy Jarmark Folkloru (pierwszy weekend sierpnia).

Od 2006 roku Muzeum Kultury Ludowej w Węgorzewie jest placówką Samorządu Województwa Warmińsko–Mazurskiego.