Muzeum Czartoryskich w Puławach

Ogólne informacje

Na przełomie XVIII i XIX wieku Puławy stanowiły centrum życia politycznego, kulturalnego i literackiego. Stało się to za sprawą Adama Kazimierza Czartoryskiego i jego małżonki Izabeli z Flemmingów, którzy sprowadzili na dwór puławski najwybitniejszych przedstawicieli ówczesnego świata. To tu, w Świątyni Sybilli (1801) i Domu Gotyckim (1809) księżna stworzyła pierwsze muzeum na ziemiach polskich. Stało się ono zalążkiem wielkiego kolekcjonerstwa, kultywowanego do dziś.
Prezentowana w Muzeum Czartoryskich w Puławach kolekcja podkreśla szeroki zakres zainteresowań kolekcjonerskich rodziny Czartoryskich. Okres puławski zaznaczył się nie tylko w zbieraniu narodowych relikwii i kultywowaniu pamięci o nich. W salach ekspozycyjnych zaprezentowane są niezwykłej klasy pamiątki związane z historią Polski m.in. militaria, wśród których podziwiać można zbroję husarską czy szablę króla Stanisława Leszczyńskiego. Warto zwrócić uwagę na miniaturowe sarkofagi zawierające szczątki wybitnych Polaków. Ponadto, zaprezentowane zostały również tarcze honorowe z dolnej kondygnacji Świątyni Sybilli oraz przedmioty związane z osobą Tadeusza Kościuszki: figurka na koniu, jak również jego kamizelka. Szeroki wybór pamiątek zgromadzonych na wystawie to również sentymentalne drobiazgi fundatorki muzeum, wśród których podziwiać można m.in. gałązkę cedru posadzoną przy grobie Jerzego Waszyngtona i gwóźdź z trumny Anny Jagiellonki. Zwrócono również uwagę na dokonania ogrodnicze i literackie założycielki puławskiego muzeum.
Różnorodność zbiorów Czartoryskich to nie tylko kolekcja księżnej Izabeli. W salach ekspozycyjnych puławskiego muzeum prezentowane są również pamiątki zgromadzone przez wnuka księżnej, Władysława Czartoryskiego. Kiedy dobra Czartoryskich uległy konfiskacie (1831), zbiory zostały ewakuowane i przewiezione do Paryża. W zakupionej przez Adama Jerzego Czartoryskiego siedzibie emigracyjnej - Hotel Lambert, puławska kolekcja Czartoryskiej została wzbogacona o nabytki rzemiosła artystycznego, m.in. przedmioty z kości słoniowej czy zbiór emalii ze słynnego ośrodka Limoges we Francji.
Od niedawna kolekcja Czartoryskich stała się własnością państwa. 29 grudnia 2016 roku na Zamku Królewskim w Warszawie Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego prof. Piotr Gliński podpisał z ks. Adamem Karolem Czartoryskim i Fundacją Książąt Czartoryskich umowę zakupu kolekcji. Rok 2017 to również początek nowych zmian. Od 2 stycznia Muzeum Czartoryskich w Puławach stało się samodzielną placówką podległą Miastu Puławy.