OSP Sanok Olchowce

Ogólne informacje

Pomimo istnienia bogatych i rzetelnych źródeł z tamtych lat, brakuje dokumentu, jednoznacznie określającego kiedy i dlaczego powstała w mieście wyspecjalizowana służba przeciwpożarowa. Pomimo wcześniejszych wzmianek o oficjalnych sformowaniach straży ogniowej o charakterze ochotniczym, rok 1912 został przyjęty, jako założenie do dziś istniejącej jednostki OSP Olchowce, a za założyciela uważany jest były wójt Olchowiec Wasyl Kopij - on też, w randze naczelnika, stanął na czele jednostki. Dzięki funduszom z mienia wiejskiego, jako pierwszy sprzęt udało się zakupić konną sikawkę oraz parę węży. Te rekwizyty przechowywano w drewnianej remizie, która wzniesiona została w czynie społecznym w sąsiedztwie Domu Ludowego. W razie alarmu, do sikawki zaprzęgano parę siwych koni i dzięki temu można było przewieźć ją w miejsce pożaru. Naczelnik Kopij rządził strażą do roku 1918, zastąpił go Dymitr Hostyński, jednak już w roku 1920 zrzekł się godności w związku z wyjazdem do Stanów Zjednoczonych. Funkcję komendanta przejął Teodor Nobesio, który również zrzekł się stanowiska i wyemigrował. W 1947r nastały trudne czasy. Nie wiadomo jak odnosili się przedstawiciele władz radzieckich do ochotników, jednak pod okupacją niemiecką organizacja nie tylko była tolerowana, ale przynależność do niej dawała wiele udogodnień. Strażacy nie podlegali "brance" do przymusowych robót w Niemczech, a dodatkowo dysponowali nocnymi przepustkami, pozwalającymi na przebywanie w przestrzeni publicznej po godzinie policyjnej - dzięki czemu wielokrotnie mogli ostrzegać zagrożonych rewizją bądź aresztowaniem. W styczniu 1949r. wolą walnego zebrania Ochotniczej Straży Pożarnej funkcję tą powierzono Franciszkowi Dzięgalle. W 2007r zmarł obdarzony wcześniej godnością członka honorowego OSP. Stanowisko przejął Franciszek Żebracki, przewodniczący Gminnej Rady Narodowej w Olchowcach. Zarząd ten dokonał historycznego osiągnięcia: w 1950r. dysponując funduszami z dochodów, czerpanych z mienia wiejskiego, zakupił pierwszy w dziejach OSP samochód marki dodge o nośności 3/4 tony, pochodzący z wojskowego demobilu. Stanisław Michałkiewicz wziął na siebie obowiązki kierowcy. W takiej sytuacji straż wystąpiła do władz Spółdzielni Produkcyjnej o przekazanie niewykorzystywanego magazynu na nawozy, gdyż w remizie nie było miejsca na garaż. Ochotnicy otrzymali budynek nieodpłatnie i od razu przystąpili do remontu, połączonego z przebudową. Podkreślić trzeba, że wszystkie te roboty zostały wykonane w czynie społecznym. W 1951r. jednostka pozyskała motopompę M-88 wraz z wężami ssawnymi i tłocznymi, którą otrzymała od Komendy Powiatowej Straży Pożarnej w Sanoku. Poza darowiznami takiego rodzaju, stan posiadania kolejnych rekwizytów oraz umundurowań wzbogacany był własnym kosztem strażaków. Zarząd ten aktywnie działał do roku 1966, wtedy doszło do zmian. Franciszek Dzięgałło objął funkcję prezesa, naczelnikiem został Michał Wojciechowski. Obowiązki skarbnika powierzono Aleksandrowi Halickiemu, kierowcy zaś - Janowi Hydzikowi. Za tej kadencji po raz pierwszy zaczęto na szeroką skalę kierować strażaków na szkolenia, organizowane przez PSP w Sanoku. Zarząd ten dużą wagę przywiązywał do pozyskiwania następców. Rozpoczęto współdziałanie z młodym pokoleniem mieszkańców wsi: otwarto dla nich świetlicę w remizie, zorganizowano zespół artystyczny, składający się z grupy tanecznej i chóru. Ciekawą akcją, w jakiej OSP brała udział w latach 60., była interwencja na budowie zapory w Solinie. W 1968r. zarząd postanowił zdobyć typowy wóz bojowy. Dzięki wsparciu Zakładu Przemysłu Gumowego "Stomil" w Sanoku, jednostka pozyskała nieodpłatnie stara-20, użytkowanego wcześniej przez zakładową jednostkę pożarniczą. Dwa miesiące trwał gruntowny remont pojazdu, koordynowane przez kierowcę jednostki - Jana Hydzika, w którym uczestniczyli wszyscy członkowie OSP, znający się oczywiście na rzeczy. Ceremonialnie, odnowiony wóz został przekazany przez kpt. Olearczyka 20 lipca 1973r. Dobry okres w dziejach OSP przypadł na lata 70. XX stulecia. Chętnych kandydatów było tak wiele, że po raz pierwszy w historii powołano 10-osobowe drużyny młodzieżowe: męską (z dowódcą Zygmuntem Glazerem) i żeńską (pod komendą Reginy Milan). Zaledwie rok po przejęciu wozu bojowego dokonano wymiany na nowszego stara-25. Rosnąca z kolei liczba członków skłoniła zarząd jednostki do poszerzenia zakresu szkolenia. Zaplanowano urządzenie w sąsiedztwie remizy placu ćwiczeń, jednak pomimo zgody na ten projekt, straż straciła działkę: grunt przeznaczony został pod budowę agronomówki. Po wielu staraniach i z ogromną pomocą ktp. Olearczyka, płk. Tadeusza Kubita oraz interwencji Komendy Głównej zwrot nieruchomości udało się osiągnąć. To zrodziło plan budowy Domu Strażaka z prawdziwego zdarzenia. Szybko powołano Społeczny Komitet Budowy Domu Strażaka, zakupiono projekt (poddany niewielkim korektom), zapewniono wsparcie finansowe ze strony PZU i zadbano o sojuszników na wielu szczeblach. Wszechstronną pomoc okazywał naczelnik Sanoka Ryszard Grzebień, naczelnik Wydziału Spraw Wewnętrznych Urzędu Miasta Tadeusz Czajkowski oraz pracownik UM Jan Siedlecki. Budowa rozpoczęła się w 1979r., zakończyła się w 1984r. Protokół odbioru robót, podpisany przez komisję w składzie: Jan Siedlecki (z ramienia UM), Józef Borek (KW Straży Pożarnych w Krośnie) chor. poż. Roman Kostecki (Komenda Rejonowa SP w Sanoku), Michał Wojciechowski (OSP Olchowce), Stanisław Janowski (inspektor nadzoru), spisany został 25 lipca. Oficjalne przekazanie nastąpiło 31 grudnia. Jak wynika z archiwalnych dokumentacji to największa inwestycja, w większości wykonana w czynie społecznym, oraz z materiałów, dostarczonych nieodpłatnie przez mieszkańców Olchowiec - przyszli użytkownicy Domu Strażaka wzięli na siebie aż 52% kosztów budowy. To było ostatnie dokonanie zarządu. W lutym 1985r. wybrano nowe władze: Prezesurę jednostki objął Zdzisław Mazal, skarbnikiem został Eugeniusz Sabat; naczelnikiem nadal pozostał Michał Wojciechowski. W roku 1986 w garażu Domu Strażaka stanął nowoczesny wóz bojowy star-200, służący ochotnikom do dziś. Podczas obchodów 75-lecia powstania OSP, zorganizowanej 31 maja 1987r. jednostka otrzymała sztandar. Po przeniesieniu siedziby Komendy Rejonowej Państwowej Straży Pożarnej do obiektu po dawnej jednostce straży w Stomilu, pojawił się pomysł likwidacji OSP, jednak zamysły roztropnego poszukiwacza pozornych oszczędności udało się w porę storpedować. 10 kwietnia 1997r. jednostce z Olchowiec udało się zakwalifikować do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego, co było szansą nie tylko rozwoju dla ochotników, ale również formą uznania stopnia ich zaawansowania organizacyjnego i umiejętności fachowych. W 1999r. udało się wyasfaltować plac przed Domem Strażaka, a także zainstalować dach nad głównym wejściem do budynku. Natomiast 7 maja 2000r. przed frontową fasadą ulokowano kapliczkę z figurą św. Floriana, patrona strażaków. Przy okazji najbardziej zasłużeni otrzymali wysokie odznaczenia Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP: 3 złote, 4 srebrne i 9 brązowych Medali "Za Zasługi dla Pożarnictwa". W tym samym roku powstała też ściana działowa oraz kanał naprawczy w garażu oraz rozpoczęto budowę świetlicy z zapleczem. W lutym 2001r. na zebraniu wybrano nowe władze. Funkcję prezesa powierzono Eugeniuszowi Sabatowi, naczelnika - Romanowi Grochowiance, skarbnikiem został Stanisław Sieniawski, sekretarzem Krzysztof Szczurek, zastępcą prezesa Edward Sieniawski, zastępcą naczelnika - Zdzisław Dzięgałło. Skład zarządu uzupełnili Marcin Kopiec i Krzysztof Śnieżek. Dzięki wkładowi społecznej pracy m.in. Romana Grochowianki, Jana Hydzika, Zdzisława Krajewskiego, Szczepana Myćki, Józefa Podolaka, Stanisława Sieniawskiego oraz Krzysztofa Śnieżka, oddano do użytku w 2004r. wybudowaną świetlicę z zapleczem. Rok później wyremontowano kuchnię, wymieniając również płytki posadzkowe i wyposażenie. W 2005r. radość z rzetelnej służby mieszała się ze smutkiem z utraty niezawodnych kolegów. W marcu zmarł wieloletni aktywny działacz jednostki Eugeniusz Sabat, pełniący w przeszłości m.in. przez trzy kadencje funkcje skarbnika - w grudniu natomiast na wieczną służbę odszedł Michał Wojciechowski, najdłużej w dziejach piastujący stanowisko naczelnika (36lat). Jako jedyny w historii jednostki był kawalerem najwyższego wtedy odznaczenia korporacyjnego: Złotego Znaku Związku OSP RP. Trzy lata później, dzięki poparciu burmistrza Wojciecha Blecharczyka i radnych Rady Miasta z miejskiego budżetu wymieniono jedne drzwi garażowe - drugie wymieniono w 2009r, kiedy zasoby sprzętowe jednostki wzbogaciły się o nowoczesną motopompę tohatsu. W 2007r. nabyto agregat prądotwórczy z osprzętem, a w 2008 specjalną apteczkę R1, radiostację nasobną i aparat ochrony dróg oddechowych. W 2010r. dzięki dofinansowaniu z funduszów Unii Europejskiej oraz przy materialnym wsparciu sanockiego samorządu, jednostka otrzymała nowoczesny, bogato wyposażony wóz bojowy Mercedesem Atego, ze zbiornikiem wody, autopompą i działkiem szybkiego natarcia, a także sprzętem do ratownictwa technicznego oraz medycznego. Wszystkie te lata - czego nie wolno zapomnieć - znaczone były nieprzerwaną i niestrudzoną służbą: gaszeniem pożarów, pomaganiem ofiarom powodzi i podtopień, likwidowaniem skutków wypadków drogowych i udziałem w niezliczonych akcjach, rejestrowanych w statystykach pod hasłem "inne zdarzenia". W jubileuszowym roku w skład OSP w Olchowcach wchodziło 32 ochotników. Zarząd obecnie tworzą: prezes Roman Grochowianka, naczelnik Krzysztof Adamczyk, wiceprezes i kierowca Krzysztof Śnieżek, zastępca naczelnika Szczepan Myćka, skarbnik Krzysztof Szczurek, sekretarz Michał Pieprzak oraz Michał Sawczak, Edward Sieniawski, Paweł Zawidlak. W Komisji Rewizyjnej zasiadają: przewodniczący Zdzisław Krajewski, Paweł Biodrowicz i Grzegorz Podolak.

Redagowała: Anna Pokrywka, w oparciu o książkę "Równy wiek" Waldemara Bałda wydaną na 100-lecie jednostki OSP Olchowce