MUZEUM MIEJSKIE DOM GERHARTA HAUPTMANNA

Ogólne informacje

Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” mieści się w willi niemieckiego pisarza i laureata nagrody Nobla z 1912r. – Gerharta Hauptmanna w Jeleniej Górze – Jagniątkowie (dawniej Agnetendorf). Masywny, podobny do zamku dom będący architektonicznie mieszanką historyzmu i neorenesansu został zbudowany w latach 1900-1901 według projektu berlińskiego architekta Hansa Grisebacha. Umiejscowiona na granitowej skale rezydencja zwana „Wiesenstein”(Łąkowy Kamień) otoczona parkiem o powierzchni 1,6 ha. Ogród na przestrzeni lat uległ rozwojowi. Początkowo stylowo bliżej secesji w późniejszych latach ogród wyposażono w elementy modernistyczne. Willa o charakterze widokowym, reprezentacyjnym wpisała się w krajobraz górski jako element upiększający dolinę Wrzosówki.
Po śmierci pisarza w 1946 roku pojawiło się wiele koncepcji wykorzystania budynku. Ostatecznie utworzono tu Ośrodek Wczasów Dziecięcych „Warszawianka”, który do roku 1997 przyjmował dzieci i młodzież na pobyty feryjne i zielone szkoły. Tuż po przełomie w 1989 roku, w myśl wspólnego oświadczenia Kanclerza Niemiec Helmuta Kohla oraz Premiera RP Tadeusza Mazowieckiego, postanowiono utworzyć w tym miejscu upamiętniające Noblistę. Po komunalizacji willa została, dzięki wsparciu Rządu Federalnego RFN i Fundacji Współpracy Polsko-Niemieckiej, poddana gruntownym zabiegom remontowym i restauracyjnym.
W dniu 1 września 2001 r., podczas uroczystości z udziałem premierów Polski i Saksonii, oficjalnie otwarto Dom Gerharta Hauptmanna jako instytucję kultury miasta Jeleniej Góry. Zamiar nadania placówce charakteru muzeum udało się zrealizować jednak dopiero po czterech latach i od 1 maja 2005 r. instytucja ta działa jako Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna”.
Muzeum udostępnia do zwiedzania pięć sal muzealnych integralnie związanych z twórczością Gerharta Hauptmanna. Zwiedzający mogą zobaczyć gabinet pisarza, dawną bibliotekę, salę kominkową, dawną jadalnię oraz ozdobiony w całości polichromią, wykonaną w 1922 r. przez J.M.Avenariusa hol - zwany ze względu na tematykę malowideł „Halą Rajską”. Na ekspozycję muzealną składają się przede wszystkim pamiątki dotyczące życia i twórczości Noblisty, takie jak fragmenty korespondencji, pierwsze wydania książkowe, dokumenty itd. Wystawa stała „100 lat willi Wiesenstein” prezentuje ponad stuletnią historię domu w powiązaniu z życiem i twórczością pisarza, silnie związanego z regionem Dolnego Śląska. W dawnej jadalni znalazła miejsce wystawa multimedialna „Gerhart Hauptmann w wirze historii” zawierająca interaktywną biografię pisarza, oryginalne dokumenty filmowo-dźwiękowe, przedstawiające Hauptmanna czytającego swoje utwory oraz filmy archiwalne. Muzyka zawarta w instalacji multimedialnej, na którą składają się ulubione utwory pisarza, towarzyszy zwiedzającym nawet gdy oglądają ekspozycje w innych salach i ma na celu przybliżenie dawnej atmosfery tego domu. W sali kominkowej prezentowane są wystawy czasowe związane tematycznie głównie z twórczością Hauptmanna i historią regionu.
Muzeum promuje wielokulturowy charakter dziedzictwa regionu Dolnego Śląska statutowo realizuje działania związane z pracą muzealną: gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie do celów naukowych i edukacyjnych zbiorów związanych z twórczością literacką G. Hauptmanna a także literaturą i historią materialną śląska. W ramach działalności naukowo oświatowej prowadzone są badania nad literaturą i historią śląska, organizuje się międzynarodowe warsztaty, sympozja i konferencje naukowe o charakterze literackim, teatralnym, muzealnym oraz historycznym a także inne imprezy kulturalne, koncerty i odczyty, wieczory autorskie. Działalność muzeum wzbogaca specjalistyczna biblioteka z czytelnią, gdzie między innymi wśród wielu ciekawych pozycji literatury niemieckiej, śląskiej znajdują się cenne pierwsze wydania dzieł Hauptmanna, zdjęcia, archiwalia, opracowania naukowe i monografie na temat pisarza.
Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” będące – poprzez gromadzenie, przechowywanie i udostępnianie szerokiej publiczności zbiorów związanych z G. Hauptmannem – miejscem pamięci, funkcjonuje również jako swoiste centrum kultury wpasowane w turystyczną ofertę Karkonoszy. Wystawy i organizowane liczne imprezy kulturalne kierowane są nie tylko do mieszkańców miasta Jeleniej Góry, regionu Dolnego Śląska, ale i szerokiej międzynarodowej publiczności.
Wyróżnienie działalności kulturalnej Muzeum Miejskiego „Dom Gerharta Hauptmanna” 27 września 2008 kapituła XII edycji Dolnośląskiego Klucza Sukcesu uhonorowała po raz pierwszy w historii jeleniogórską instytucję samorządową Muzeum Miejskie „Dom Gerharta Hauptmanna” zaszczytnym mianem najlepszej instytucji kultury na Dolnym Śląsku w 2007 r. Dolnośląski Klucz Sukcesu jest prestiżowym wyróżnieniem przyznawanym od 14 lat, którego celem jest promocja wszystkiego co najlepsze w naszym regionie. Przeznaczony jest dla najwybitniejszych osobistości, najgospodarniejszych gmin, najlepszych firm, wybitnych jednostek kultury i sztuki. Zdobycie Dolnośląskiego Klucza Sukcesu w kategorii „najlepsza instytucja kultury lub inicjatywa kulturalna” z pewnością nie było łatwe dla niewielkiej jednostki działającej zaledwie od 1 maja 2005r. biorąc pod uwagę silną oraz liczną konkurencję z całego Dolnego Śląska. Podstawą do przyznania nagrody była niewątpliwie szeroko pojmowana działalność kulturalna Muzeum, znanego nie tylko w najbliższym regionie, ale także poza granicami kraju, jako swoiste centrum kultury oraz miejsce dialogu polsko-niemieckiego.
Wystawy i organizowane liczne imprezy kulturalne kierowane są nie tylko do mieszkańców miasta, regionu, ale i szerokiej międzynarodowej publiczności. Na parterze willi mieści się niewielki sklepik z wydawnictwami oraz kawiarnią. Muzeum czynne jest przez cały rok od wtorku do niedzieli: od 1.10 - 30.04 w godz. od 9.00-16.00. natomiast w sezonie letnim tj od 1.05-30.09 w godz. od 9.00 -17.00. Informacje dotyczące muzeum i aktualnego kalendarza imprez kulturalnych znajdują się na stronie internetowej muzeum i facebooku